Curs: Niveli 3, Secțiune: Ndërtimi i fjalorit për KAA

Niveli 3 - Plani për avancim
- Në nivelin e fundit, të tretë, ofrohen udhëzime për shkrimin e raporteve dhe planifikimin e fazave të ardhshme në çdo rrugëtim me KAA-në.
  
  Temat e mëposhtme do t'ju ndihmojnë:
  
  Hulumtoni aspektet e dizajnit të simboleve dhe tabelave për komunikim.
  
  Zbuloni rëndësinë e pozicionimit dhe integrimit të teknologjive të tjera ndihmëse (asistive)
  
  Përvetësoni shkrimin e raportit
  
  Vlerësoni rezultatet për sukses
  
  Hartoni strategji të suksesshme për përparim (avansim) dhe planifikimin e veprimit
- Glosar
  
  Fjalori KAA Glosar
  
  Ky fjalor ju jep përkufizime për shumë nga termat e KAA-së që përdoren në këtë trajnim.
- Ju lutemi, punoni me temat e listuara sipas radhës në të cilën ato janë paraqitur, përveç nëse jeni të sigurt se tashmë e keni zotëruar temën.
  
  Zgjidhni shigjetat individuale pranë titullit të temës ose "Hap të gjitha". Në këtë mënyrë do t'ju shfaqet një faqe e gjatë me përmbajtje. Shigjetat dhe titujt funksionojnë si një mekanizëm për hapjen dhe mbylljen e temave. Kur të keni mbaruar me një temë, mund ta keni më të lehtë ta mbyllni atë temë përpara se të kaloni te tjetra.

Ndërtimi i fjalorit për KAA

Nëse planifikojmë për përparim kur mendojmë për ndërtimin e fjalorit për të përmirësuar komunikimin, ne mund:

Të mendojmë për kalim nga një leksik fillestar me fjalë bazë në një leksik më të larmishëm që ka një fjalor më të gjerë.

Të diskutojmë se cilat fjalë mund të përdoren në fjalorin e zgjeruar

Të vlerësojmë përhapjen e koncepteve gjuhësore

Të shqyrtojmë disa raste studimore për të mbështetur llojet e fjalorit të nevojshëm.

Ndërtimi i gjuhës

Ndërtimi i fjalorit është një proces kompleks dhe është e rëndësishme të jetë e qartë se sa të zhvilluara janë aftësitë gjuhësore/linguistike të fëmijës.

Eksistjnë disa aspekte të mësimit të gjuhës kur përdorni KAA, si p.sh

Shkaqet e kounikimit (pragmatika),
Tanci me komunikimin (diskursi),
Domethënia e fjalëve (semantika),
Fjalëformimi (morfologjia)dhe
Formimi i fjalive (sintaksës)." (Van Tatenhov, 2005).

Të krahasojmë zhvillimin tipik të fjalorit me përvojat atipike gjuhësore (KAA)

Zhvillimi tipik dhe atipik i gjuhës (Mari dhe Goldbart, 2009)

Tipik	Atipik (KAA)
12-18 muaj, 50 fjalët e para - objekte dhe fjalë që lidhen me familjen që i referohen kontekstit ose aktivitetit 1-2 vjet, stili referues – shumë fjalë individuale, zakonisht për njerëzit, kafshët dhe ushqimin - koncepte konkrete dhe jo abstrakte. Argëtohet me fjalët – të menduara. Formohet stil shprehës formohet me fraza të plota me parafjalë dhe me fajlë të tjera themelore.	2-5 vjeç emrat futen verbalisht dhe përdoren me KAA-në. Më vonë përdoren dy ose më shumë fjalë, por jo me çdo kusht me gramatikën ose sintaksën e saktë (cila fjalë është pranë së cilës, në krahasim me renditjen e fjalëve).
2-3 vjet: afërsisht 500 fjalë - - përdor fjali me tre ose më shumë fjalë me gramatikë dhe renditje të përmirësuar të fjalëve (sintaksë). Luan me gjuhën, këngët, rimat etj.	2-3 vjet: ikona ose simbole të organizuara në grupe semantike (sipas kuptimit), dhe jo në grupe që janë të ngjashme. Stili udhëzues (përdor fjalë të vetme). Strategji të kufizuara komunikuese të të shprehurit me fjalë/simbole bazë me një fjalor specifik të personalizuar.
3-4 vjet. Përafërsisht 1000 fjalë Ju përgjigjet pyetjeve të thjeshta. Përdor fjali me pesë deri në gjashtë fjalë, shpesh me sintaksë të saktë, megjithëse gramatika ose shqiptimi mund të mos jenë absolutisht të sakta.	3 vjet e më tej. Pajisjet dinamike (të disponueshme janë disa nivele fjalorësh) kundrejt atyre statike (me një nivel) për KAA shqyrtohen me ndikimin përkatës në zhvillimin e fjalorit.. Njohja e fjalëve dhe aftësitë gjuhësore. Njohja dhe vlerësimi i sistemeve me simbole grafike ndikon në përvetësimin e gjuhës
5 vite. Rreth 3000 fjalë me fjali më të gjata, megjithëse disa parafjalë dhe terma për marrëdhëniet farefisnore, si pak a shumë i madh apo i vogël, mund të jenë ende të paqarta për të dhe ai nuk i kupton të gjitha marrëdhëniet farefisnore, si tezja dhe daja. Mund të fillojë të mbështetet në kontekstin fjalës për ta kuptuar atë - "djalë i krisur" kundrejt "dera e krisur".	Hendeku midis kuptimi të gjuhës dhe përdorimit të fjalorit mund të zgjerohet. Sistemi KAA mund të pengoj në aftësitë e komunikimit. Njohuritë dhe vlerësimi i sistemeve të simboleve grafike ndikojnë në përvetësimin e mundshëm të gjuhës.

Aktivitet - Krijimi i tabelave me terma fillestarë dhe terma bazë

Asnjë listë fjalësh nuk është adekuate për të zgjedhur një fjalor të vlefshëm për përdorues të KAA-së. Procesi duhet të mbështetet në bashkëpunim dhe të jetë shumë i individualizuar, si dhe të rishikohet rregullisht.

think bubble

Ky është "fjalori universal bazë" (i përkthyer nga anglishtja) nga Project Core. Krijoni tabelën e komunikimit duke përdorur cilindo set, grup simbolesh dhe sistem të krijimit, projektimit të tabelave Mendoni semantikën dhe sintaksën.Ju mund të keni provuar Boardbuilder, Cboard и Coughdrop dhe keni folur me një fëmijë të vogël me ndihmën e një tabele, por këto mjete mund të përdoren me çdo në klasë. Shkruani në ditarin tuaj të reflektimit sa fraza keni arritur të formuloni dhe si ishin bisedat tuaja.

gjithë	përfundoi	ai	në	bën	hapë	disa	lartë	ku
mundet	merr	ndihmon	ato	më shumë	vendos	ndalon	dëshiron	kush
i ndryshëm	ecë	këtu	dëshiron	jo	njejtë	ashtu	çka	pse
bën	mirë	unë	shikon	në	ajo	kthen	kur	ju

Planifikimi për më shumë fjalë

Përparimi drejt numri më të madh fjalësh bazë, duke përfshirë edhe fjalë të rëndësishme specifike, varet nga shumë faktorë, por edhe nga aftësia e fëmijës dhe sistemi për KAA që përdoret, por planifikoni:

që në rastet më të nevojshme të kyçet “të folurit përshkrues” si “ajo”, “kjo” dhe “ajo” etj.

aktivitete që përsëriten

të gjitha grupet e fjalëve (kryesisht te fjalët bazë) dhe pjesë nga zhvillimi normal gjuhësor

fjale që përfshijnë mjedise të shumta.

Të gjitha këto lloje fjalësh mund të gjenden në Krahasimi i Hartave Dinamike të Mësimit nga 405 fjalë të ranguara për KAA në krahasim me fjalët shpesh të shkruara në anglishten amerikane. Ka dallime interesante.
Aktiviteti - Hapat e parë drejt shkrim-leximit - Rëndësia e gramatikës

Kur hulumtohet njohja e gjuhës dhe shkrim-leximin (Murray & Smith, 2014), harroni të vlerësoni shkathtësitë pranuese, receptive dhe shprehëse. Mendoni për aftësinë për të lidhur kuptimin e simboleve dhe formës, gjuhës (gramatikës) dhe përmbajtjes (semantikës) për të treguar se kuptoni se çfarë po ndodh, për shembull, në një fotografi të përbërë.
Studime rasti

Diskutuam përdorimin e kompetencave komunikuese të Janice Light (1989) dhe se si ato mund të zbatohen në vlerësim. Në “Tobii dynavox” i zbatojnë në mënyrë që mbështet planifikimin e ndërhyrjes. Në këtë fazë, Rrjeti i tyre me qëllime dinamike për KAA - 2 (shkarkoni dokumentin pdf) mund të jetë shumë i dobishëm me studimin e rastit “Laura'.

Laura është 4 vjeç dhe sapo ka marrë sistemin e ri të komunikimit. I kupton dhe ju bashkangjitet diskutimeve të përgjithëshme. Ajo fillon të përdorë simbole të qarta dhe të thjeshta për të motivuar situatat ose për aktivitetet e preferuara. Përveç kësaj, fillon të tregojë gjithnjë e më shumë interes për ndërveprimet shoqërore, që është një nga arsyet kryesore se pse në programin shkollor për vetëmësim (eng. SLP ) kishte propozim për të vlerësuar përdorimin e pajisjes së komunikimit me teknologji të avancuar.

Në vijim është paraqitja e përgjithshme për Laurën nga puna me kontinumin për të aftësisë

Kur lexoni studimin e saj të rastit, mund të mendoni për një aktivitet të renditjes së figurave për të inkurajuar shpërndarjen, ose ushtrime të vogla ku frazat plotësohen me përgjigje me një fjalë, të tilla si "filxhan..." ose "lëng nga..." dhe po shikoni se si reagon për të vazhduar frazën. Qëllimet e shkrim-leximit duhet të përfshihen në planifikimin e përparimit së bashku me aktivitetet që inkurajojnë kombinimin e shkronjave dhe tingujve.

Tani lexoni Studimin e Rastit për Edie e dhe shikoni nëse mund të aplikoni DAGG 2 për të marrë me mend se çfarë i nevojitet dhe shënoni të dhënat në ditarin tuaj për të menduarit.

Mary Bowman-Spooner ka gjithashtu tre raste studimore që ofrojnë ide nga vlerësimi deri në zbatim.
Rezime

-Mendoni për baraspeshën mes qasjes më të lehtë në fjalorin bazë dhe fjalëve specifike për të cilat mund të duhet të bëjë më shumë përpjekje për t'iu qasur

Me leksikun e zgjedhur duhet të mundësohet përparim dhe të jetë i përdorshëm në mjedise të ndryshme

Sistemet për KAA mund të kufizojnë zgjedhjen e fjalorit dhe kjo mund të irriton

Është e mundur që simbolet piktografike të mos kenë marrëdhënie një me një, siç është me gjestet dhe fjalët

Koha është thelbësore për përdoruesit e KAA, kështu që komunikimi mund të përbëhet nga numri më i vogël i mundshëm i simboleve pa ndikuar në kuptimin.
Literatura shtesë

Van Tatenhove, G.M., 2005. . Zhvillimi normal i gjuhës, gjuha gjeneruese dhe KAA.. Retrieved July, 1st .2020.

Murray, J. and Goldbart, J., 2009. Përvetësimi njohës dhe gjuhësor në mësimin tipik dhe të ndihmuar: Një përmbledhje e provave të fundit nga një perspektivë e komunikimit të ndihmuar.. Child Language Teaching and Therapy, 25(1), pp.31-58.

Light, J., 1989. . Drejt një përkufizimi të kompetencës komunikuese për individët me sisteme komunikimi augumentativ dhe alternative. Komunikimi augumentativ dhe alternativ, 5(2), pp.137-144.
Ditari i reflektimit
Jurnal

Ditari i reflektimit Jurnal
Sllajde për prezantim
Legătură

Krijimi i fjalorit për KAA Legătură